مؤسسه پژوهش‌های برنامه‌ریزی و اقتصادی وزارت جهادکشاورزی با همکاری دستگاه‌های فرابخشی، شش برنامه راهبردی برای اجرایی شدن اقتصاد مقاومتی در بخش کشاورزی را تدوین و تصویب کرده است.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری کشاورزی ایران (ایانا)، رییس مؤسسه پژوهش‌های برنامه‌ریزی و اقتصادی در کارگاه آموزشی اقتصاد مقاومتی ویژه مدیران وزارت جهادکشاورزی که امروز در سالن نعمتی‌جم این وزارتخانه برگزار شد، گفت: تأمین مواد غذایی به‌عنوان یک رسالت مهم بخش کشاورزی مدنظر است و با وجود همه مشکلات، کارنامه قبولی در تأمین امنیت غذایی را دارا هستیم.

حسن کاظمی افزود: از ابتدای انقلاب اسلامی، مسئله خودکفایی در محصولات غذایی مدنظر بوده و همواره در این بخش و تأمین نیازها، تلاش‌های بی‌شماری شده است.

وی خاطرنشان کرد: تراز تجاری غذایی در کشورهای اتحادیه اروپا همواره مثبت است، اما ایران جزء کشورهایی است که دارای تراز منفی بوده و از نظر منابع آبی نیز محدودیت‌هایی وجود دارد.

کاظمی ادامه داد: تغییرات آب و هوایی و گرمایش زمین نیز شرایط را سخت‌تر کرده، به‌گونه‌ای که در حال حاضر 80 درصد کشورهای جهان با مشکل آب روبه‌رو هستند.

وی تصریح کرد: حدود 25 تا 40 درصد نیازهای غذایی کشورمان از خارج تأمین می‌شود و این وضعیت برای سال‌های 2050 باید از این حالت خارج شود.

تراز غلات کشورهای در حال توسعه، همچنان منفی و کشورهای اروپایی مثبت

رییس مؤسسه پژوهش‌های برنامه‌ریزی و اقتصادی وزارت جهادکشاورزی یادآور شد: بر اساس بررسی‌ها، کشورهای در حال توسعه، در سال 1999 تا 2001 میلادی دارای تراز تجاری منفی 112 میلیون تن در بخش غلات بوده‌اند.

کاظمی تأکید کرد: در سال 2030 میلادی این تراز به منفی 232 میلیون تن می‌رسد و در سال 2050 این تراز به منفی 297 میلیون تن خواهد رسید، این در حالی است که کشورهای صنعتی در سال‌های فوق دارای تراز مثبت 114، مثبت 203 و مثبت 248 میلیون تن در بخش غلات بوده و هستند.

وی اظهار داشت: اتحادیه اروپا در سال 2010 میلادی معادل 40 میلیارد یورو به تولیدکنندگان غلات و سایر محصولات اساسی یارانه پرداخت کرد و بیش از 40 درصد بودجه سالانه این اتحادیه، برای اعطای یارانه مورد استفاده قرار گرفت.

کاظمی همچنین گفت: بر اساس اطلاعات سنای آمریکا در سال 2013، بودجه یارانه کشاورزی برای یک دور 10 ساله، یک‌هزار میلیارد دلار تصویب شده است که 50 درصد بیش از سال 2008 میلادی است.

وی در ادامه افزود: تراز تجاری کشورمان در سال 1391 خورشیدی، هشت میلیارد دلار منفی بود و در سال 92 این تراز به هفت میلیارد دلار منفی رسید و در سال جاری نیز برآورد در همین حدود است.

نقاط قوت، در کنار محدودیت‌ها!

رییس مؤسسه پژوهش‌های برنامه‌ریزی و اقتصادی خاطرنشان کرد: در آینده جهان به‌ویژه در کشورهای چین و هند که از متقاضیان اصلی غذا هستند، محدودیت‌های منابع وجود خواهد داشت و بررسی‌ها نشان می‌دهد که ما نمی‌توانیم چشم به مازاد تولید جهانی بدوزیم.

کاظمی ادامه داد: در برخی از کشورها نیز از مواد غذایی برای سوخت‌های زیستی استفاده می‌شود؛ بنابراین در این راستا باید ارتقاء عملکرد و معرفی ارقام جدید را مدنظر قرار دهیم.

وی تصریح کرد: ایران سه‌برابر تبخیر جهان و یک‌سوم بارندگی‌های دنیا را دارد؛ بنابراین محدودیت‌ها بیش از پیش بوده و لازم است راه‌های جدیدی برای تولید مواد غذایی پیدا شود.

کاظمی یادآور شد: به‌رغم همه محدودیت‌ها، تنوع اقلیمی گسترده، منابع غنی ژنتیکی، وجود دانش‌آموختگان و امکان افزایش آبزی‌پروری در آب‌های جنوبی و بین‌المللی بستر مناسبی را فراهم می‌آورد تا بتوانیم به خودکفایی نیل پیدا کنیم.

وی با اشاره به نقاط ضعف بخش کشاورزی تأکید کرد: وجود ضایعات بالا، پایین بودن میزان بهره‌وری عوامل و منابع تولید، فقدان سازوکارهای لازم برای برنامه جامع کشت سالانه و عدم تعادل سرمایه‌گذاری از مهم‌ترین ضعف‌های این بخش محسوب می‌شود.

ارتقاء بهره‌وری و افزایش تولید، مهم‌ترین راهکار خودکفایی در اقتصاد مقاومتی

رییس مؤسسه پژوهش‌های برنامه‌ریزی و اقتصادی اظهار داشت: نتایج مطالعات این پژوهشکده نشان می‌دهد که باید به افزایش ضریب خودکفایی و بهره‌وری در بخش کشاورزی فکری اساسی کرد و علاوه بر آن، ایجاد جذابیت در فضای کسب و کار و ثبات در بازار داخلی را به وجود آورد.

کاظمی همچنین گفت: در وزارت جهادکشاورزی راهبردهایی در حال بررسی است که مهم‌ترین برنامه آن ارتقاء بهره‌وری از عوامل تولید است که به موجب آن، افزایش تولید و ضریب خوداتکایی رقم خواهد خورد.

وی در ادامه افزود: استفاده از کشت‌های فراسرزمینی از دیگر مطالعات انجام‌شده در این بخش است که کشورهای هدف در حال حاضر مشخص شده‌اند و برنامه‌های اجرایی مربوط به آن نیز تدوین شده است و این برنامه می‌تواند برای تأمین غذای آیندگان مؤثر واقع شود.

کاظمی خاطرنشان کرد: ارتقاء بهره‌وری و افزایش تولید محصولات استراتژیک، ارتقاء بهره‌وری و افزایش تولید نهاده‌های بخش کشاورزی برنامه ذخایر راهبردی محصولات کشاورزی، توسعه صادرات مواد غذایی و محصولات کشاورزی، حفاظت و صیانت از منابع پایه، استفاده از منابع تولید خارجی در چارچوب کشت‌های فراسرزمینی از مهم‌ترین برنامه‌های اجرایی در زمینه فوق معرفی شده است.

وی تصریح کرد: در راستای اجرایی شدن اقتصاد مقاومتی، شش برنامه به تصویب رسیده و چارچوب‌های آن آماده است و در این راستا تعاملات فرابخشی نیز در حال انجام است.

گفتنی است، کارگاه آموزشی اقتصاد مقاومتی ویژه مدیران وزارت جهادکشاورزی از صبح امروز در سالن نعمتی‌جم وزارت جهادکشاورزی برپاست و با سخنرانی سه پژوهشگر که هریک تحقیقات و برنامه‌های انجام‌شده در این وزارتخانه را اعلام کردند، همراه بود و در این بین با پرسش و پاسخ ادامه یافت.

همچنین طی هفته‌های آینده، کارگاه‌های آموزشی در موضوع هدفمندی یارانه‌ها نیز برنامه‌ریزی شده است.